خانه
»اخبار
»گزارشات
جشنواره کتابت و مرقّعنویسی قرآن کریم
برگزاری جشنواره کتابت سوره یس، تجربهای ارزشمند برای دارالکتابه بود. بر این اساس، طرح برگزاری جشنواره کتابت و مرقّعنویسی قرآن کریم توسّط دارالکتابه مطرح شد.
طیّ 30 سال گذشته، هر رقابتی در حوزه خطّ نسخ، در قالب قطعهنویسی و تولید تابلوهای قرآنی بوده است. جشنواره کتابت و مرقّعنویسی، اوّلین تجربه رقابت براساس کتابت در ایران اسلامی بود.
هدف از تأسیس دارالکتابه، تربیت کاتبان قرآن کریم و زمینهسازی برای تولید مصاحفی با خطّ کاتبان ایرانی، با رعایت همه اصول علمی و هنری بوده است. یکی از راههای دستیابی به این هدف، ایجاد رقابت بر اساس کتابت است. در همین امتداد، جشنواره کتابت و مرقّعنویسی برگزار گردید.
سطوح چشنوراه:
این جشنواره در 3 سطح به ترتیب زیر برگزار شد:
سطح 1: کتابت جزء سی ام قرآن کریم؛
سطح 2: کتابت سوره مبارکه نور؛
سطح 3: کتابت پنج دعای منتخب از مناجات خمس عشر.
شایان ذکر است سطوح 3 گانه فوق، با بهرهگیری از خطوط نسخ ایرانی و نسخ عربی برگزار شد.
فرایند اجرا و مراحل برگزاری جشنواره:
1. انتشار فراخوان: خرداد 1391؛
2. مهلت ثبت نام: پایان تیر 1391؛
3. مهلت ارسال آثار: پایان شهریور 1391؛
4. گردهمایی داوران: مهرماه 1391؛
5. اختتامیه: 30 آذرماه 1391.
فراخوان جشنواره، برای مراکز هنری و اساتید برجسته سراسر کشور ارسال شد؛ از جمله:
1. انجمن خوشنویسان در سراسر ایران (همه شهرها و شهرستانها)؛
2. انجمنهای هنری و خوشنویسی.
داوری و اعضای هیأت داوران
هیأت داوران جشنواره، متشکّل از اساتید طراز اوّل خطّ ایران و به شرح ذیل بوده است:
1. استاد سیّد محمّد موحدحسینی؛
2. استاد احمد عبدالرضایی؛
3. استاد ایرج نعیمایی؛
4. استاد محمّدعلی قربانی.
داوری جشنوراه:
سبک داوری این جشنواره، بسیار ویژه و شایان توجّه بود. در این جشنواره، داوری آثار، بدون درج نام و صرفاً با کد شناسایی و به صورت تکنفره انجام شد. بر این اساس، هریک از اساتید در نوبتهای جداگانه، آثار را بررسی کرده و امتیازدهی نمودهاند و در نهایت، دبیرخانه جشنواره امتیازات را جمعبندی و اعلام نتیجه کرده است.
در مجموع، 100 اثر برای شرکت در جشنواره به دارالکتابه ارسال شد. از این میان، 38 اثر، به مرحله ارزیابی راه یافتند. فراوانی این آثار در بخشهای گوناگون جشنواره در نمودار نمایش داده شده است.
ویژگیهای جشنواره:
از جمله ویژگیهای اساسی این جشنواره میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
1. بدیع بودن جشنواره از نظر محتوا؛
2. بدیع بودن جشنواره از نظر موضوع؛
3. حجم کتابت در آثار ارسالی؛
4. سطح هنری آثار (عیار هنری)؛
5. تعدّد آثار؛
6. تعدّد استانها؛
7. همزمانی کتابت آثار و دورههای آموزشی (همپایی آموزش و آزمون)؛
8. کمّیسازی و شاخصبندی داوری آثار؛
9. تشکیل تیم داوری در سطح عالی برای اوّلین بار.
دستاوردهای جشنواره:
مهمترین دستاورد این جشنواره، ایجاد فضای رقابت بر اساس کتابت برای اوّلین بار در ایران اسلامی است. بر این اساس، کاتبان با کتابت سور جزء سیام، به دلیل وجود سورههای کوتاه و تقطیع آیات، در بالاترین سطح کتابت به رقابت پرداختهاند. همچنین از میان دستاوردهای دیگر جشنواره، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. کشف و تشویق استعدادهای جوان در عرصه کتابت خط نسخ؛
2. جهتگیری محسوس کتابت قرآن کریم به سمت پاسخگویی به نیازهای روز جامعه و کتابت کاربردی قرآن کریم؛
3. تولید آثار فاخر هنری و بازشناسی سطح هنر خوشنویسی قرآنی در دوره معاصر؛
4. ایجاد انگیزه و پویایی درمیان کاتبان و هنرمندان هنرهای قرآنی؛
5. بستر سازی ترویج فرهنگ کتابت و خوشنویسی قرآن کریم در قالب همایشها و نمایشگاه آثار.
همچنین با توجّه به کیفیت آثار برگزیده، قابلیت تذهیب آثار و تبدیل آنها به مرقّع وجود دارد.
گفتنی است مُرَقَّع به مجموعهای متّصل به هم از قطعات مختلف هنری شامل انواع آثار خوشنویسی و نقاشی گفته میشود. در نسخهپردازی، مرقّع مجموعهای از آثار یا آلبومی است از قطعات مختلف شامل آثار گوناگون خوشنویسان، نقّاشان، تصویرگران و مذهبّان که به شکل رقعه رقعه یا پاره پاره به یکدیگر پیوسته و شیرازه بسته و بهصورت کتاب یا بیاض تجلید شدهاند که در واقع حاصل این کار آلبومی از صفحات به هم پیوسته از آن آثار است. در این ساختار، رقعهها به گونهای متصل میگردند که رقعه نخست و قطعه پایانی به طبلههای جلد میچسبند و در هنگام گشودن، همه رقعهها در یک راستا و در صف منظم دیده میشوند. هنگامی که این رقعهها در نور دیده شوند همانند کتابی به نظر میرسند که به صورت آکاردئونی قابل باز و بسته شدن است.
آئین اختتامیه:
مراسم اختتامیه جشنواره کتابت و مرقع نویسی قرآنکریم در تاریخ سیام آذرماه 1391، در حسینیه الزهرا (سلامالله علیها) در مجتمع امام خمینی (ره) برگزار شد.
در این مراسم، از میان 100 اثر رسیده به جشنواره که از 21 استان کشور ارسال شده بود، به 21 نفر از برگزیدگان، هدایای نفیسی اهدا گردید و از 17 نفر از خوشنویسان تقدیر به عمل آمد.
نفرات ممتاز:
برگزیدگان جشنواره در بخشهای گوناگون عبارتند از:
1. برگزیدگان کتابت جزء سیام به خط نسخ ایرانی:
1.1. سه نفر برگزیده اوّل:
1.1.1. زهرا میبدی (قم)؛
1.1.2. مصطفی رضایی (خراسان رضوی)؛
1.1.3. ابوالفضل خزاعی (قم)؛
1.2. سه نفر برگزیدگان دوم:
1.2.1. عبدالله عبدالله زاده (قم)؛
1.2.2. مجید سعید کافی (سمنان)؛
1.2.3. ناصر طاووسی (قم).
1.3. سه نفر برگزیدگان سوم:
1.3.1. محسن عبادی (خراسان رضوی)؛
1.3.2. ابوالفضل احمدی (قم)؛
1.3.3. مهرناز قربانپور (تهران).
2. هنرمندان شایسته تقدیر در بخش کتابت جزء سیام به خطّ نسخ ایرانی، به شرح زیر میباشند:
2.1. حبیب الله اسلامی (تهران)؛
2.2. حمید رضا جندقی (هرمزگان)؛
2.3. صابر صفایی (اردبیل)؛
2.4. رضا ولی زاده (تهران)؛
2.5. فرهاد نصیری (فارس)؛
2.6. فرهاد شیرخانی (خراسان جنوبی)؛
2.7. عباس ولیزاده (تهران).
3. برگزیده کتابت جز سیام با خط نسخ عربی:
3.1. آقای سید محمد موسوی نسب (خراسان رضوی).
4. برگزیدگان کتابت سوره نور با خط نسخ ایرانی:
4.1. دو نفر اول:
4.1.1. الهام میرطلایی (سمنان)؛
4.1.2. اصغر کشاورز حداد (تهران).
4.2. دو نفر دوم:
4.2.1. سید مجتبی مدرس وامق (یزد)؛
4.2.2. سید محمد ناصری (تهران).
4.3. دونفر سوم:
4.3.1. حمید میکانیک (خراسان رضوی)؛
4.3.2. علیرضا یوسفی (اصفهان).
5. برگزیده کتاب سوره نور با خط نسخ عربی:
5.1. محمد بازیار (گلستان).
6. هنرمندان شایسته تقدیر در بخش کتابت سوره نور:
6.1. امیر پژمان (فارس)؛
6.2. فائزه سعیدی نجفی (قم)؛
6.3. مصطفی اسکوئیان (قم)؛
6.4. سید بهرام برومند (تهران)؛
6.5. محمد ابراهیم گلین مقدم (مرکزی).
7. برگزیدگان کتابت ادعیه به خط نسخ ایرانی:
7.1. وحید شاهی زاده (اردبیل)؛
7.2. حمید گودرزی (قم)؛
7.3. اعظم علیزاده (تهران).
8. برگزیده کتابت ادعیه با خط نسخ عربی:
8.1. علیرضا تک دهقان (قزوین).
9. هنرمندان شایسته تقدیر در بخش کتابت ادعیه:
9.1. نادر لادنی (فارس)؛
9.2. مریم همایونی (فارس)؛
9.3. خدیجه آزادیان (تهران)؛
9.4. ابوالقاسم حسینی (البرز)؛
9.5. مسعود شریفی رضوی (مرکزی).
10. همچنین از جوانترین کاتبان این جشنواره تقدیر شد:
10.1. علیرضا سمامی 16 ساله (قم)؛
10.2. سمیه نقد آبادی 13 ساله (تهران).
در پایان مراسم اختتامیه، با برپایی نمایشگاهی از آثار این هنرمندان و همچنین از آثار برتر رونمایی شد.
دیدگاهها